Łacińskie słowo „dendron” oznacza drzewo; logos – to słowo lub nauka. Dlatego dendrologią nazywa się dział botaniki obejmujący swoim zakresem drzewa i krzewy, w tym także ich morfologię, anatomię, geografię czy genetykę. Nazywana także drzewoznawstwem dendrologia zajmuje się też introdukcją: wprowadzeniem do uprawy obcych gatunków roślin oraz ich aklimatyzacją. Nauka ta ma znaczenie nie tylko w sensie przyrodniczym – korzystają z niej także osoby zajmujące się architekturą krajobrazu, leśnicy czy ogrodnicy.
Grusza olbrzymka
W Pniowcu – dzielnicy Tarnowskich Gór przy ulicy Jagodowej nr 59 rośnie od około dwóch wieków grusza pospolita. Pospolita jest jednak tylko z nazwy gatunkowej albowiem grusza ta stanowi dendrologiczną osobliwość zarówno powiatu tarnogórskiego, jaki i województwa śląskiego czy kraju. Drzewo to posadzono około 200 – 150 lat temu przy polnej miedzy. Grusza pospolita często sadzona była przy polnych miedzach a także można spotkać ją w lasach liściastych zwłaszcza w towarzystwie dębów. Jedną z większych przedstawicielek grusz pospolitych rosnących w polskich lasach jest grusza o obwodzie 236 cm rosnąca w lasach nadleśnictwa Brynek. Grusza ceniona była dawniej przede wszystkim jako drzewo użytkowe dostarczające drewna do wyrobu mebli, intarsji w rzeźbie, wyrobu instrumentów muzycznych, matryc do drzeworytnictwa i nałoża broni myśliwskiej. Właściciel gospodarstwa na terenie, którego rośnie teraz olbrzymka jak i mieszkańcy okolicznych domów nie pamiętają żeby grusza wyglądała kiedykolwiek inaczej albowiem na początku XX wieku była już drzewem ogromnym i starym. Są też jednak tacy, którzy pamiętają, że przed latami trzydziestymi ubiegłego stulecia grusza wyglądała nieco inaczej i była wyższa. Na początku lat trzydziestych burza rozłamała pień gruszy i zniszczyła górne partie korony. Pozostałe konary z rozrastając się z upływem lat utworzyły rozłożystą koronę.
Grusza osiągnęła wysokość 11, 5 m a obwód jej pnia mierzony na wymości, 1, 1 m wynoszący 545 cm plasuje tarnogórską olbrzymkę wśród grusz rekordzistek. Na początku lat siedemdziesiątym drzewem zainteresowali się ekolodzy, grusza musiał jednak czekać prawie dwadzieścia lat na urzędowe oględziny dopiero w roku 1998 na podstawi rozporządzenia nr 34/98 Wojewody Katowickiego z dnia 7 grudnia grusza otrzymała status pomnika przyrody. Był to nie lada sukces albowiem w latach tych tylko nielicznym drzewom przyznawano status pomnika przyrody a przyznanie go drzewu owocowemu było ewenementem. Podczas oględzin gruszy w roku 2002 wskazano na konieczność ustanowienia strefy ochronnej wokół drzewa. Pomimo stareńkiego wieku w kwietniu wraz z pojawiającymi się kiściami grusza obsypuje się białym kwieciem z czerwonymi pręcikami a w sierpniu wydaje owoce. Gruszki pochodzące z gruszy pospolitej są małe, kuliste i cierpkie w smaku. Nazywane są ulęgałkami, ponieważ nadają się do jedzenia dopiero po jakimś czasie czyli tak zwanym uleżeniu. Właściciela gruszy z ulęgałek robi kompoty, które między innymi wykorzystuje do przygotowania wigilijnej moczki.
Włoski imigrant
W miejscu gdzie na repeckiej ziemi w czasach pogańskich szumiał Święty Gaj Dębowy dziś stoi otoczony zielenią neogotycki kościół Św. Mikołaja ufundowany przez Guida Henckela von Donnersmarka i poświęcony 21 września 1871 r. przez ks. Dziekana Bursiga. Wśród drzew ogrodu, wśród których można między innymi podziwiać świerki srebrzyste, lipy drobnolistne, klony, w tym klon czerwony posiadający status pomnika przyrody, dęby i magnolie, rośnie 27 metrowy kasztan jadalny o imponującym obwodzie pnia – 803 cm, co czyni go największym przedstawicielem tego gatunku w Polsce i w Europie Środkowej.
Obwód drzewa sprawia jednak trochę kłopotów badaczom i w literaturze można spotkać się z rozmiarami 750 cm – 860 cm. Rozbieżności wynikają z różnych sposobów mierzenia obwodu drzewa. Niektórzy mierzą jedynie główny pień inni podają wymiar obwodu głównego pnia wraz z dwoma bocznymi pniami ściśle przylegającymi do pnia głównego i miejscami z nim zrośniętych. Sam pień główny obwodzie ma około 6 m. Początkowo kasztan jadalny występował jedynie na południu Europy. Obecnie rozpowszechniony jest także w krajach śródziemnomorskich i Azji Mniejszej. W Polsce rosną jedynie nieliczni przedstawiciele tego gatunku. Nie wiadomo, kiedy i kto zasadził repeckiego kasztana. Przypuszcza się, że nasiona przywiózł z pielgrzymki do Watykanu jeden z proboszczów kościoła Św. Mikołaja 250 – 300 lat temu. Drzewo musiałoby otoczone bardzo dobrą i troskliwą opieką kolejnych proboszczów albowiem kasztany jadalne trudno przyjmują się w nieprzyjaznym dla nich klimacie i często obumierają podczas mrozów. Repecki kasztan pomimo swoje wieku na przełomie maja i czerwca po rozwoju liści kwitnie.
Kwiaty zebrane są w kwiatostanach kłosowatych. Na jesień wydaje 2,5-3,0 cm szerokości, ciemnobrązowe, orzechy umieszczone po 2- 3 w kolczastej, ostrej okrywie, które dojrzewają w październiku. Orzechy pochodzące z kasztana jadalnego nazywane są kasztanami lub maronami nadają się do jedzenia. Kasztan repecki od wielu lat ze względu na swoje egzotyczne pochodzie i rozmiary wzbudzał zainteresowanie, czego efektem są liczne artykuły pochodzące już z początków ubiegłego stulecia autorstwa polskich i niemieckich badaczy. Ponieważ w pierwszej połowie XX wieku Repty kilkakrotnie zmieniały swa przynależność państwową, kasztan traktowany był zarówno jako największy okaz w Polsce jak i w Niemczech.
Repecki kasztan status pomnika przyrody otrzymał w maju 1960 roku. W roku 1976 kasztan wymagał prac konserwatorskich. W uszkodzony przez próchnicę pień kasztan wsadzono plombę z cegieł i betonu. Betonem zlano też stalowe jarzmo, które miało chronić kasztan przed rozerwaniem. Koronę kasztana otoczono zabezpieczeniem z metalowych obręczy połączonych salowymi linami. W roku 1994 w trakcie prac konserwacyjnych usunięto plombę oraz pozostałe zabezpieczenia, zastępując je trzema nowoczesnymi elastycznymi wiązaniami, które chronią pień przed rozłamaniem.
