Sanitas per aquam
Obok słońca woda jest tym naturalnym elementem przyrody, który od pradawnych czasów wykorzystywany był jako środek hartujący organizm, poprawiający jego odporność i sprawność. W czasach starożytnych wiedziano, że woda jest najlepszym naturalnym środkiem oczyszczania organizmu z toksyn, sprzyja relaksacji, odmładza ciało i umysł. W terapii wodą wykorzystuje się czynnik cieplny (temperaturę) i mechaniczny (siłę działania). Woda ciepła działa rozluźniająco, woda zimna hartuje, usprawnienia pracę układu krwionośnego i mięśniowego. Różnorodne natryski i bicze wykorzystujące ciśnienie w swym działaniu porównywalne są w do klasycznego masażu. Oddziałują na skórę powodując jej przekrwienie (odżywienie), poprawiają pracę gruczołów, działają przeciwbólowo. Kąpiele połączone są z dzianiem soli, ziół, związków chemicznych powodują określone reakcji w organizmie w zależności od użytych do kąpieli substancji. Ze względu na swe własności fizyczne woda daje szerokie możliwości wykorzystania jej podczas zabiegów w postaci płynnej (woda), gazowej (para) oraz stałej (lód).
Starożytne greckie balaneia, które miały charakter czysto higieniczny, dostępne były za niewielką opłata dla wszystkich chętnych. Ówcześni lekarze greccy w celu poprawy zdrowia zalecali naprzemienne zimne i ciepłe kąpiele oraz masaż i nacieranie olejkami. Ideę łaźni przejęli od Greków Rzymianie, którzy uczynili z nich ośrodki rozrywki, wypoczynku oraz życia kulturalnego i towarzyskiego. Pierwsze rzymskie termy wzniósł w roku 20 p.n.e. Agryppa; największe zaś powstały w okresie cesarstwa za czasów Karakalli - odznaczały się wspaniałą architekturą, malowidłami ściennymi, mozaikowymi posadzkami, rzeźbami, bujną roślinnością i marmurowym wykończeniem. Zajmowały jedenaście hektarów i mogły pomieścić jednorazowo 1600 osób. Z term korzystali - podobnie jak i w Grecji - wszyscy włącznie z niewolnikami. Konieczne było jednak wniesienie niewielkie opłaty i wizyta w dokładnie określonych godzinach. Termy budowano blisko źródeł gorącej wody, kiedy nie było to możliwe wodę źródlaną doprowadzano akweduktami. W najbardziej okazałych termach były gimnazjony (stadiony i boiska), restauracje, szynki, biblioteki, portyki i eksedry, w których odpoczywano po kąpielach i ćwiczeniach fizycznych zabawiając się dyskusjami, grą w kości czy też słuchając poetyckich recytacji. Współcześnie pomysł zachowania zdrowia dzięki zabiegom wodnym przejęły ośrodki SPA, których nazwa jest akronimem powiedzenia "sanitas per aguam" (zdrowie poprzez wodę). Z założenia podstawą działania SPA są różnorodne zabiegi wodne: kąpiele w preparatach leczniczych i kosmetycznych, kąpiele termalne, kąpiele w specjalistycznych wannach, natryski i bicze wodne, masaże podwodne, łaźnie, sauny, pływanie w basenie.
Moda na ośrodki SPA przywędrowała do Polski z Europy Zachodniej i szybko znalazła podatny grunt, jednak ośrodki umieszczające w swojej nazwie "SPA" są bardzo zróżnicowane. W powiecie tarnogórskim skromnie wyposażone gabinety kosmetyczne czy gabinety odnowy biologicznej używają tej nazwy jedynie w celach komercyjnych - w najlepszym przypadku dysponują jedynie kapsułą SPA czy też sauną podczerwieni. Zwolennicy zdrowia przez wodę nie muszą jednak szukać specjalistycznych ośrodków SPA daleko ponieważ mogą skorzystać z oferty tarnogórskiego Parku Wodnego.
Park Wodny oferuje swoim klientom kilka rodzajów basenów: basen sportowy, basen do pływania, brodzik dla dzieci, basen zewnętrzny, basen z falą morską, basen rwąca rzeka, basen z wodą słoną. Dla amatorów sauny przegotowano dwie sauny rzymskie (parowe) i dwie sauny fińskie (suche). W strefie sauny dostępna jest także kabina z biczami wodnymi oraz basen jednoosobowy napełniony lodowatą wodą. W basenie z "Grotą Wodną" można skorzystać z hydromasażu za pośrednictwem leżaków powietrznych i wodnych kaskad. W ofercie placówki są także: masaż wykonywany przez profesjonalnych masażystów, zajęcia na siłowni oraz zajęcia ruchowe prowadzone przez instruktorów fitness.
Klientami Parku Wodnego są zarówno dorośli jak i dzieci. Osoby zdrowe i osoby chore. Dzieci pobyt w Parku Wodnym traktują jak rozrywkę. Osoby z pełnym poczuciem zdrowia traktują go jak rekreację oraz działania utrzymujące dobry stan zdrowia. Ludzie cierpiący na schorzenia będące konsekwencją zaburzeń metabolicznych (nadwagę, otyłość, skłonność do cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń gospodarki lipidowej) oraz osoby ze schorzeniami narządów ruchu, kręgosłupa, krążenia obwodowego i tętniczego, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego pobyt w Parku Wodnym traktują jako element terapii. Należy jednak pamiętać, że z kąpieli w solankach nie powinny korzystać osoby z niewydolnością krążenia, chorobą naczyń wieńcowych, nadciśnieniem tętniczym i nadczynnością tarczycy. Przeciwwskazaniami dla sauny są choroby układu krążenia i układu nerwowego, nerek, wątroby, płuc, żylaki i grzybica skóry.
Amatorzy pływania latem skorzystać mogą także z kilku odkrytych basenów zlokalizowanych na obszarze powiatu a także z kąpieliska Nakło - Chechło. W przeciwieństwie do większości sportów pływanie nie obciąża stawów a ryzyko urazu jest znikome. Woda jest kilkaset razy gęstsza od powietrza i stawia opór wszystkim wykonywanym ruchom co sprawia, że podczas pływania pracują wszystkie mięśnie a pływak dzięki pozornej utracie masy w wodzie, czuje się lżejszy i nie obciąża nadmiernie stawów. Ma to duże znaczenie zwłaszcza w przypadku osób otyłych, które podczas wykonywanych "na sucho" ćwiczeń narażone są na urazy i obciążenia. Pływanie nie męczy więc zbytnio, a wpływa na wytrzymałość mięśni oraz ogólną sprawność organizmu. Każdy ze stylów pływania rzeźbi sylwetkę: delfin rozwija przede wszystkim mięśnie barków i mięśnie brzucha, żabka - mięśnie nóg, kraul - mięśnie barków, rąk i nóg, pływanie na plecach muskulaturę całego kręgosłupa, ramion i karku. Pływanie działa również na układ oddechowy powodując zwiększenie pojemności życiowej płuc. Dobre efekty zdrowotne daje też chodzenie boso po mokrej trawie lub śniegu. Takie spacery hartują i pobudzają krążenie krwi.
Aby korzystać ze zdrowotnych dobrodziejstw wody nie koniecznie trzeba wychodzić z domu. Prysznic zimny (do 25 stopni Celsjusza) działa pobudzająco, przyspiesza krążenie krwi oraz przemianę materii (nie powinien trwać dłużej niż kilka minut, gdyż dłuższe przebywanie pod zimną wodą może wyziębić organizm i raczej nie powinien mieć niższej temperatury niż 20 stopni Celsjusza), letni prysznic (26 - 35 stopni Celsjusza) rozluźnia mięśnie i relaksuje, prysznic gorący (36 - 40o C) ożywia i wzmacnia, odpręża po wysiłku fizycznym, łagodzi zapalenia skóry oraz sztywność mięśni i stawów. Gorący prysznic (kąpiel) nie powinien trwać dłużej niż 10 minut a temperatura wody nie powinna przekraczać 40o C, gdyż woda o temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza osłabia organizm. Naprzemienny zimny i gorący prysznic hartuje oraz rozluźnia i pobudza mięśnie. Nawet zwykły codzienny prysznic ma właściwości prozdrowotne - likwiduje uczucie zmęczenia, łagodzi ból mięśni i stawów, reguluje sen.
Odpowiednio przygotowana kąpiel może zamienić domową łazienkę w SPA. W sklepach ziołowych i aptekach dostępne są różnego rodzaju sole, olejki i mieszanki ziołowe przeznaczone do odprężająco - relaksujących kąpieli. Można też samemu nazbierać chociażby liści melisy, brzozy, szałwii, rozmarynu, mięty, róży, lawendy, ziela skrzypu, bratka polnego, tymianku, igliwia sosny, świerku czy owoców jałowca i wrzucić je (jako mieszankę lub osobno) w płóciennym (czy też wykonanym z gazy woreczku) do wanny lub też zawiesić na kranie. W celach kosmetycznych można do kąpieli dodać mleko (zwykłe lub w proszku), maślankę, miód, otręby, mąkę pszenną, sól kuchenną, oliwę z oliwek.
Na Śląsku (w nie w tak jeszcze dawnych czasach) korzystne działanie wody na zdrowie i urodę było przekazywane młodym pokoleniom między innymi za pośrednictwem przysłów: "słońce i woda zdrowia doda", "od wody, człek zdrów i młody", "kto się myje, ten długo żyje", "myj się zimną wodą, a będziesz piękną i zdrową" oraz "zdrów jak po łaźni".
