Obecny budynek ratusza miejskiego został wybudowany w latach 1896 – 98. Na narożniku od strony Rynku i ul. Górniczej umieszczono pięć kartuszy herbowych związanych z dziejami miasta; szósty znajduje się pod posągiem gwarka od strony fasady głównej. Herb opisuje się od strony trzymającego tarczę, dlatego nasza prawa to jego lewa strona i na odwrót.
Herb rodziny Henckel von Donnersmarck (1 – szy z lewej od ul. Górniczej)
Herb rodowy (14/15 w.). Tarcza dzielona w pas. Na górze pół lwa niebieskiego na złocie. Na dole trzy (dwie nad jedną) srebrne róże na czerwieni. Herb ten został nadany rodzinie w 1417r. w Konstancji przez króla węgierskiego Zygmunta Luxemburga (był także margrabią brandenburskim, królem czeskim i niemieckim oraz od 1433r. cesarzem). W czasie wojny trzydziestoletniej Hencklowie przejęli władzę nad ziemią bytomską wraz z Tarnowskimi Górami (faktycznie rządzili aż do 1. poł 19 w.) W 17 w. zostali wywyższeni do stanu baronów Rzeszy (niem. Reichsfreiherr), a następnie hrabiów Rzeszy (niem. Reichsgraf). 18 stycznia 1901r. hrabia Guido ze Świerklańca otrzymał od cesarza Wilhelma II godność pruskiego księcia (niem. Furst!) von Donnersmarck.
Herb Królestwa Prus
Na srebrnym polu czarny orzeł ze złotą koroną i złotym monogramem F i R (Fridericus Rex) na piersi. W szponach orła złote berło i jabłko królewskie. Nad tarczą herbową korona królewska. 18 stycznia 1701r. Fryderyk III elektor brandenburski i książę pruski został w Królewcu koronowany na króla w Prusiech, jako Fryderyk I. Dawny czarny orzeł księstwa pruskiego wraz z monogramem władcy stał się herbem nowego królestwa. W 1742r. król Fryderyk Wilhelm I zmienił tytuł na króla Prus.
Herb miasta
Tarcza dzielona w słup. Na prawym polu pół czarnego orła na srebrze. Na lewym polu dzielonym w pas, u góry złote skrzydło orła na czerni na dole młotki górnicze na srebrze. Herb ten został nadany miastu przez margrabiego Jerzego Fryderyka – Ansbach w 1562r.Do dawnego herbu – skrzydło i młotki – dodano pół orła pruskiego. Linia von Ansbach od 1525r. panowała w księstwie pruskim. Herb Cesarstwa Niemieckiego. Na złocie czarny orzeł z tarczą herbową na piersi, w niej czarny orzeł pruski z herbem rodowym Hohenzollernów – srebrno – czarna szachownica – na piersi. Nad tarczą herbową korona cesarska. 18 stycznia 1871r. w sali lustrzanej pałacu królewskiego w Wersalu – po pokonaniu Francji – król pruski Wilhelm I Hohenzollern został ogłoszony cesarzem niemieckim. Z prośbą o przyjęcie tej godności zwrócił się w imieniu władców niemieckich Ludwik II Wittelsbach, król Bawarii.
Herb Śląska
Czarny orzeł ze srebrną przepaską na piersi na złocie.Herbu takiego używali już Piastowie dolnośląscy (dla Piastów górnośląskich był to przede wszystkim złoty orzeł na błękicie). Po ich wygaśnięciu stał się on herbem księstwa śląskiego, wchodzącego w skład monarchii Habsburgów. Gdy w 1742r. Śląsk przeszedł pod władzę Hohenzollernów, stał się on herbem nowej prowincji pruskiej, obejmującej Dolny i Górny Śląsk. Król Fryderyk II przyjął tytuł najwyższego księcia Śląska i hrabstwa kłodzkiego.
Herb margrabiego Jerzego von Hohenzollern – Ansbach
Herb skwadrowany z tarczą sercową. Każde pole symbolizuje tytuł noszony przez Hohenzollernów. W prawym górnym polu czerwony orzeł na srebrze (Marchia Brandenburska, od 1411r. pod panowaniem Hohenzollernów z linii von Ansbach). W lewym górnym polu czerwony gryf na srebrze (księstwo pomorskie, tytuł ten przyjęli Hohenzollernowie w 1464r. po bezpotomnej śmierci Ottona III, księcia szczecińskiego). W prawym dolnym polu z srebrno – czerwoną bordiurą czarny lew z dwoma ogonami na złocie (burgrabstwo Norymbergi, dziedziczne od ok. 1190r.). W lewym dolnym polu srebrno – czarna szachownica (herb rodowy, od ok. 1050r. hr. von Zollern). Na tarczy sercowej złote berło na błękicie (symbol godności arcyszambelana cesarstwa, noszonej przez Hohenzollernów jako margrabiów brandenburskich i elektorów Rzeszy).Hohenzollernowie od 1411r. byli margrabiami Brandenburgii i elektorami Rzeszy. W 1525r. boczna linia von Ansbach otrzymała w lenne władanie księstwo pruskie. Z niej pochodzili, Albrecht – ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego i później książę pruski – oraz Jerzy – pierwszy pan Tarnowskich Gór.
Arkadiusz Kuzio – Podrucki
