Maszkiety
W śląskich rodzinach małe dzieci karmiono mlekiem i jego przetworami. Na ogół stosowano mleko kozie - ze względu na jego właściwości zdrowotne. Pociechom starszym podawano różnego rodzaju kleiki z mąki, mleka, płatków owsianych, kaszę mannę na mleku, bułkę namoczoną w mleku, biały ser. Jeżeli były głodne przed obiadem, dostawały chleb z masłem i cukrem lub marmoladą, dżemem czy powidłami. W codziennej kuchni śląskiej nie było miejsca na zbytek. Na co dzień jadano oszczędnie, jednak śląskie gospodynie od czasu do czasu przygotowywały dla swoich dzieci jakiś słodki maszkiet (smakołyk). Maszkiety obowiązkowo musiały się pojawiać na każdym śląskim stole w dniu świętego Mikołaja. Postać świętego znana była tarnogórskiej ludności od średniowiecza - był on patronem bydła i innego żywego dobytku. Zwyczaj obdarowywania dzieci na św. Mikołaja zaczął być praktykowany dopiero w drugiej połowie XIX w.
Tanie cukierki
Składniki: 50 dag cukru, 1 l wody, sok z cytryny.
Przygotowanie: cukier wsypać do wody i ugotować (nie mieszając) syrop "do nitki", pod koniec gotowania dodać sok z cytryny, skropić wierzch zimną wodą, ostudzić, po ostudzeniu ucierać do białości
Tak przygotowane cukierki można urozmaicić dodając do masy aromat do ciasta, 2 łyżki kakao czy sok owocowy. Można też skorzysta ze starej śląskiej receptury i zrobić je z octem: "Jeden funt cukru i jedną szklankę wody zagotować do "nitki", przy końcu gotowania doda jedna łyżkę octu, potem wylać na marmur, wysmarowany tłuszczem i ciepła masę pokrajać w dowolnej wielkości kawałki.
Tania czekolada
Składniki: 10 dag cukru, 1 łyżka kakao, trochę mleka. Przygotowanie: cukier wymieszać z kakao, dodać trochę mleka, zagotować, trochę przestudzić, ciepłą masę wylać na folię aluminiową formując tabliczkę czekolady, po stężeniu dowolnie kroić
Mało która wielodzietna śląska rodzina mogła pozwolić sobie na kupno dzieciom prawdziwej czekolady dlatego szukano sposobów domowego jej wyrobu. W zachowanych starych przepisach śląskich można między innymi znaleźć przepis na gospodarską czekoladę: "Doświadczono, że można następującym sposobem nieźle zastąpić czekoladę. Parzy się w garnuszku dwie łyżki dobrej mąki pszennej, mieszając aż się zarumieni. Potem zalać mlekiem lub wodą, dodać odrobinę cynamonu lub trochę wanilii, dalej gotowca i kipiące wlać na rozbite złotko. Jeżeli czekoladzie nie dorodna, to w każdym razie będzie posilna i zdrowa"; czekoladę z cynamonem i goździkami: "W piecyku od kawy ususz funt kakao, zdejm z ognia, wsyp do moździerza wraz z tłuczkiem rozgrzanego i w nim tłucz tak długo, aż się w papek zamieni; potem umieszany z 5 ćwierciami funta tłuczonego cukru, 1/2 lutem cynamonu i 1/2 lutem tłuczonych goździków, z ingrediencjami tymi utrzyj, jak tylko możesz najmielej. Z masy tej odważ cale i pół ćwierci funta, wtłocz do form stosownych, i dla nadania połysku, uzupełnione uderz o stół. Im dłużej trzeć będziesz ingrediencje w rozgrzanym, ale nierozpalonym moździerzu, tym piękniej uda się czekolada."; oraz czekoladę na balsamie peruwiańskim: "Czekoladę dobrą zrobić można, biorąc na 1 kilo kakao, 750 g cukru, 10 g wanilii, 10 g balsamu peruwiańskiego, 40 g cynamonu i 5 g goździków."
Cukierki z haferfloków
Składniki: 1 kostka masła (może być roślinne), 4 łyżki kakao, 16 łyżek mleka, 2 szklanki cukru, aromat arakowy, płatki owsiane
Przygotowanie: masło, mleko, cukier, kakao gotować na wolnym ogniu do roztopienia, odstawić dodać aromat i tyle płatków owsianych aby powstała gęsta masa, łyżeczką formować na folii aluminiowej cukierki, zostawić do zastygnięcia
Cukierki z haferfloków cieszyły się na Śląsku dość dużą popularnością, w mniej zasobnych domach przygotowywano je bez dodatku kakao
Pischinger
Składniki I.: opakowanie wafli, 1 litr mleka, 2 szklanki cukru.
Przygotowanie I: wlać do rondla mleko, wyspać cukier i gotować od czasu do czasu mieszając aż powstanie gęsta masa, przestudzić, smarować wafle masą, nakładając jeden wafel na drugi, obciążyć deseczką i zostawić w zimnym miejscu do stężenia, kroić w kwadraty.
Składniki II.: opakowanie wafli, 2 jaja, 1 żółtko, 1 szklanki cukru, 1 margaryna, 3 łyżki kakao
Przygotowanie II: ubić na parze 2 jajka i 1 żółtko z cukrem, dodać roztopioną margarynę i kakao, chwile ubijać, przestudzić, smarować wafle masą, nakładając jeden wafel na drugi, obciążyć deseczką i zostawić w zimnym miejscu do stężenia, kroić w kwadraty.
Pischingier - zwłaszcza na bazie mleka i cukru - był często przygotowywany w śląskich domach ze względu na niski koszt potrawy oraz nieskomplikowany proces przygotowania. Najczęściej robiono go w okresie późnojesiennym i zimowym
Ciasto z rabarbarem
Składniki: 20 dag margaryny, 20 dag mąki pszennej, 20 dag cukru, 4 jaja, 1 paczka cukru waniliowego, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 80 dag rabarbaru, 10 dag cukru pudru,
Przygotowanie: umyć jajka, utrzeć tłuszcz z cukrem, dodając kolejno po 1 jajku, do utartej masy dodać przesianą mąkę, cukier waniliowy, proszek do pieczenia i obrany, pokrojony w kostkę rabarbar, całość wymieszać, wlać do wysmarowanej dobrze tłuszczem i wyspanej tarta bułką formy o wysokich brzegach, piec w średnio nagrzanym piekarniku, po upieczeniu posypać cukrem pudrem.
Ciasto to sporządzano również z agrestem - zamiast rabarbaru należy do ciasta dodać 50 dag agrestu. Ciasto z rabarbarem je się na ciepło i na zimno. Można podać go z bitą śmietaną.
Ciastka ze szpyrek
Składniki: 2 szklanki skwarek, 50 dag mąki pszennej, 30 dag cukru pudru, 1 paczka cukru waniliowego, 3 jaja, szczypta soli, mąka na podsypanie
Przygotowanie: skwarki zemleć dwukrotnie w maszynce do mielenia mięsa z sitkiem o drobnych otworach, dodać przesiana mąkę, jaja,cukier puder, cukier waniliowy oraz szczyptę soli, szybko zarobić i krótko wyrobić, wsadzić do lodówki na około 1 - 2 h,, schłodzone ciast ciasto wyciskać przez maszynkę przy uszyciu odpowiedniej przystawki lub po rozwalcowaniu wykrawać literatka krążki, piec jak ciasta kruche, po upieczeniu i wystygnięciu posypać cukrem pudrem lub oblać polewą czekoladową. Upieczone ciasteczka posypywać obficie cukrem pudrem lub oblewać polewa czekoladowa.
Zazwyczaj od smalcu, aby dłużej można było go przechowywać odcedzano skwarki oszczędne śląskie gospodynie, aby nic się nie znalazły zastosowanie dla skwarek. Ciastka ze skwarek wypiekano Śląskich domach od XIX wieku. Ciastka ze skwarek są chrupiące, lekkie i kruche. W wielu śląskich gospodarstwa ciastka ze skwarek przygotowywano na Boże Narodzenie. Tradycyjnie przygotowywano je też na zapusty. Ciastka ze skwarek najlepsza są po kilku dniach od upieczenia. Skwarki wykorzystywano też do pieczenie piernika.
